Schoolvoorbeeld:
Oplossing voor geluidsoverlast in het gymnastieklokaal

Geluidsreflecties van vloer, wand en plafond kunnen klachten veroorzaken. Het plaatsen van geluidsabsorberende wandpanelen helpt geluidsoverlast sterk verminderen.

Inhoud van deze pagina

De gymnastiekles is een van de weinige momenten waarop leerlingen hun energie kwijt kunnen. Dit gaat meestal gepaard met veel lawaai. De docenten lichamelijke opvoeding van het Alfrink College merkten op dat zij aan het einde van de dag last kregen van hoofdpijn en een zere keel. Na het opmeten van de nagalmtijd in de gymzalen, bleek dat het hoge geluidsniveau vooral werd veroorzaakt door geluidsreflecties van vloer, wand en plafond. Zeker bij meerdere geluidsbronnen - zoals schreeuwende leerlingen en stuiterende ballen - leidt dit tot geluidsproblemen.
De oplossing vond het Alfrink College in het plaatsen van speciale geluidsabsorberende wandpanelen. Hiermee voldoet het Alfrink College aan de geluidseisen die gelden in een professionele sportzaal.

Effect op arbo

Door het plaatsen van de wandpanelen werken de docenten lichamelijk opvoeding in een veel rustigere omgeving. Ze hebben geen last meer van hinderlijk geluid. Doordat het geluidsniveau is afgezwakt, hoeven de docenten ook niet meer zo vaak hun stem te verheffen om boven het lawaai uit te komen. Daarmee sparen zij hun stem.
De leerlingen profiteren natuurlijk ook van de rustigere omgeving en de toegenomen veiligheid. De wandpanelen zijn erg zacht, waardoor de kans op ongelukken afneemt.

Winst

Door vermindering van het geluidsniveau hebben de docenten minder last van hoofdpijn en een zere keel. De leerlingen sporten in een rustigere en veiligere omgeving.

Plus- en minpunten

+ Door het plaatsen van de wandpanelen is het geluidsniveau flink gedaald (de nagalmtijd is meer dan gehalveerd).
+ De wandpanelen zijn zacht waardoor de lokalen veiliger worden.
+ De wandpanelen zijn in een grote sporthal binnen een week geplaatst.

- Het hele traject van offerteaanvraag tot plaatsing van de wandpanelen duurde bijna anderhalf jaar.
- De wand is door zijn zachtheid kwetsbaarder dan een bakstenen muur.
- Er zijn weinig spelers op de markt die het hele proces kunnen verzorgen.

Tijd

Het Alfrink College zocht vanaf maart 2008 naar oplossingen voor de geluidsoverlast in de gymnastieklokalen. In oktober 2009 werd de laatste van twee gymzalen voorzien van geluidsabsorberende wandpanelen.

Kosten

Het hele proces van de wandpanelen kostte het Alfrink College € 67.000 (excl. btw). De school nam geen enkel risico en liet een onafhankelijk bureau een voor- en nameting verrichten. Deze kosten bedroegen € 1400 (excl. btw).

Tips

Het Alfrink College wilde zoveel mogelijk informatie inwinnen voordat ze tot actie overgingen. Ze kwamen erachter dat er op de markt van lawaaibestrijding voor gymnastieklokalen maar een beperkt aantal spelers is. Er zijn wel kleinere partijen te vinden, maar die kunnen vaak niet garanderen dat aan bepaalde eisen wordt voldaan. Twee grote partijen, Acour en Ecophon, kunnen dat wel en verzorgden bij het Alfrink College gezamenlijk de wandpanelen.
Door voor- en achteraf een onafhankelijk bureau metingen te laten verrichten kon het Alfrink College zien dat de nagalmtijd fors was afgenomen. Zelfs sterker dan was afgesproken. Het is verstandig om deze borging altijd mee te nemen.

 

Reageren

Reacties (6)

  • Acour Lawaaibestrijding BV woensdag 29 april 2015

    Dit schoolvoorbeeld is uitvoerd door Acour Lawaaibestrijding BV. Wij passen de akoestiek in sportaccommodaties aan zodat deze gaat voldoen aan de akoestieknorm van NOC*NSF. Hierop krijgt u vooraf een garantie. Meer info over ons en over de toegepaste geluidsabsorberende wandpanelen type SportWall en andere oplossingen in sportzalen kijk op: www.acour.com en www.stille-sportzaal.nl. Of mail naar info@acour.com.

  • Mike Buys, DGA, Allkoestiek B.V. woensdag 29 april 2015

    Belangrijk voor een goede aanpak van de problemen in gymnastiekzalen en sporthallen is het in kaart brengen van de bestaande situatie. In Nederland zijn diverse adviserende instanties die dit kunnen verzorgen. Wij (Allkoestiek uit Voorthuizen) verrichten nagalmtijdmetingen (inclusief rapportage voor een all-in tarief van € 400 excl. btw). Hierbij maken we gebruik van het 12 meetpunten systeem van ISA werkend met 3 ontvangsposities en 33 bronposities. Van deze metingen wordt het gemiddelde genomen. De resultaten van de metingen worden, afhankelijk van de wensen en eisen gesteld door de opdrachtgever, getoetst aan de richtlijn van de Rijksgebouwendienst of de norm van NOC*NSF. Hiermee bepalen we het tekort aan geluidabsorptie. Vervolgens wordt dit uitgewerkt in een plan van aanpak waaraan een kostenplaatje wordt gekoppeld. Allkoestiek levert producten in combinatie met een professionele montage. Het aanbrengen van dit soort geluidabsorberende voorzieningen in gymzalen lijkt simpel maar is een stukje maatwerk. Zo wordt rekening gehouden met de juiste locatie (hoogte) maar houden we ook rekening met zaken als beschadiging, ball-impact enz. Verder wordt in het plan de bestaande inrichting en logistiek van de zaal meegenomen. Denk hierbij aan het uitsparen van lichtknoppen, hendels, baskets, enz. enz. Na oplevering kan er door Allkoestiek of onafhankelijke derde instantie een controlemeting worden verricht. In situaties waar snel een tijdelijke oplossing nodig is kan Allkoestiek werken met de Allbaffle SOAB mobiele absorber. Deze met wol gevulde en opvouwbare baffle wordt aan ogen, een pijp of truss voor de wand gehangen. Aantal stuks en verdeling per zaal te bepalen. Standaard afmetingen 2x1 of 3x1 meter. Naar wens zijn de baffles aan elkaar door te koppelen tot grotere lengtes. SOAB wordt ook ingezet voor tijdelijke proefopstellingen voorafgaande aan een eventuele keuze om te gaan investering in akoestische maatregelen. Een andere mogelijkheid die u met dit systeem heeft is tijdelijk akoestisch te verbeteren ten behoeve van grotere evenementen.

  • Albert van Weering, gemeente Twenterand woensdag 29 april 2015

    Het is niet alléén het lagere geluidniveau dat na het aanbrengen van het absorberende materiaal een beter werkklimaat geeft, maar doordat de wanden meer geluidabsorberen en dus minder terugkaatsen is de stem van de laraar over een grotere afstand van de leraar als direct geluid verstaanbaar. Door reflecties van de wanden neemt de spraakverstaanbaarheid in een sporthal snel af bij het toenemen van de afstand tussen leerkracht en leerlingen. Je moet 60% van de woorden van een uitgesproken zin horen om de gehele zin te begrijpen. Bij een lager percentage gaat men raden en onder de 40% is de zin niet meer te begrijpen. In Vriezenveen was de afstand voor spraakverstaanbaarheid vóór het treffen van maatregelen in een sporthal ongeveer 5 meter. Wanneer je dat weet als leraar moet je beseffen dat harder gaan schreeuwen geen zin heeft bij grotere afstanden. Ze verstaan het toch niet of gaan naar de betekenis raden. En je eigen stem help je kapot. Het wegnemen van de ergste reflecties en flutterechoes heeft wel tot gevolg dat het geluid van ballen en stoten niet tot een vermoeiende geluidbrij van direct en indirect geluid wordt. Maar wat doe je nu als je leraar in Holten bent en de gemeente wenst geen maatregelen te treffen. 1. Haal bij het geven van instructies de leerlingen naar je toe en leer jezelf aan dat tussentijdse instructies geen zin hebben en alléén maar een aanslag op je stem zijn. Spreek af dat de fluit oproept om bij elkaar te komen. 2. Besef dat de fluit die je in de mond neemt een zodanig hoog geluidniveau aan de oren veroorzaakt (door de zeer korte afstand > 100 dB(A) en piekbron) dat ook die bron kan leiden tot gehoorschade. Neem een blaasbalg en gebruik de fluit als handfluit. Ze zijn er voor in de handel gebracht! 3. Maak goede afspraken met de leerlingen over orde. Jij schreeuwt niet en zij schreeuwen en gillen niet. Direct hard geluid is allereerst heel vermoeiend en op den duur ook gehoorbeschadigend. Dit directe harde geluid kun je de slechte akoestiek van de sporthal niet verwijten. 4. Wanneer het je echt te dol is, vraag dan of de school wil investeren in een paar otoplastieken met een regelbare demper voor de leerkrachten. Deze dempers brengen het geluidniveau met 10 dB (gevoelsmatige halvering - 90% minder energie) tot 25 dB terug. De spraakverstaanbaarheid wordt niet aangetast want dergelijke voorzieningen worden ook gebruikt in orkesten en musici zullen het toch echt van hun gehoor moeten hebben. Dergelijke voorzieningen zullen in het dragen niet hinderlijker zijn dan de tegenwoordig alom gebruikte in-ear hoofdtelefoons, waarschijnlijk zelfs minder hinderlijk omdat otoplastieken maatwerk zijn. Geef bij de aankoop goed aan welke mate van demping wordt verlangd en druk de school op het hart dat ze niet voor een dubbeltje op de eerste rang gaan zitten met bijvoorbeeld memoryfoam van twee kwartjes per paar, want die voorzieningen moffelen de hoge tonen wel weg en tasten daarmee de spraakverstaanbaarheid aan. Slechte spullen motiveren niet tot het dragen. Zorg ervoor dat de school jou als leraar niet kan verwijten dat je de uitgereikte beschermingsmiddelen niet gebruikt en dus schade hebt laten veroorzaken door eigen toedoen. Dus. Een slechte akoestiek is slecht werken. Het maken van goede afspraken tussen leerkrachten en leerlingen zal het werken echter een stuk veraangenamen en je eigen gehoor beschermen is een verantwoordelijkheid van jezelf. Fabrieksarbeiders en werknemers op tractoren en graafmachines moeten zich ook beschermen! Een goed gedempte hal voorkomt geen gehoorschade. Alléén bewust en aangepast gedrag en redelijke beschermingsmiddelen maken dat je tot op je oude dag kunt genieten van geluid in al zijn verschijningsvormen.

  • A.Jansen dinsdag 25 augustus 2015

    Nuttige informatie. Wel bijzonder dat er geluidsoverlastnormen voor scholen ontbreken.

  • Igo Krabbenborg maandag 30 januari 2017

    Inmiddels is er, al geruime tijd, een specialist bij die uw ruimte-akoestiek probleem gegarandeerd kan oplossen: www.tig-akoestiek.nl

  • Almar Rienstra donderdag 2 februari 2017

    Komt dit probleem bekend voor? Point Out is expert op gebied van geluidsisolatie & akoestiek. Wij zijn al voor tal van scholen, leslokalen, gymzalen en sporthallen de akoestieke oplossing geweest. Daarnaast voegen we net dat beetje extra toe, want zo mooi kan akoestiek zijn. Zie www.pointout.nl voor meer info of mail ons op info@pointout.nl.

Reageer op dit schoolvoorbeeld