Schoolvoorbeeld:
Van onveilige werksfeer naar een hechte, lerende werkomgeving

De Haemstede-Barger mavo uit Heemstede kreeg een aantal jaar geleden te maken met een veranderde populatie. De sfeer werd slechter, docenten voelden zich niet veilig en de leerlingenaantallen liepen terug. Na een traject van een jaar onder externe begeleiding waarin het pedagogische klimaat werd aangepakt, volgden bijna als vanzelf vervolgstappen zoals de ontwikkeling van een Thuiswerkvrije school en het gezamenlijk bouwen aan een professionele leeromgeving.

Inhoud van deze pagina

Resultaat

Nu de medewerkers elkaar collegiaal en sociaal steunen, is de sfeer in de klassen rustiger en voelen de medewerkers zich prettiger. Elke medewerker geeft zijn ontwikkelingsdoel of leervraag aan en wordt gekoppeld aan een collega die hem daarin kan bijstaan. Hoewel de docenten in het begin van dit proces onwennig waren, is het nu vanzelfsprekend geworden dat docenten bij elkaar in de klas meekijken en onderling consulteren. Ze geven elkaar feedback, delen de resultaten van de leerlingen binnen de sectie, spreken elkaar aan als ze zich niet aan de afspraken houden en het is geen taboe meer om aan te geven dat je als docent ergens moeite mee hebt. Het leren van elkaar is een continu proces en wordt in leven gehouden door het enthousiasme van de medewerkers zelf, die zich verantwoordelijk voelen voor het proces. De voortgang wordt gemonitord en structureel geëvalueerd door de teamleiders. Ook het bestuur en de MR worden elk kwartaal door de directie op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen.

Effect op arbo

Het gezamenlijk creëren van een hechte en lerende werkomgeving waarin iedereen zich optimaal kan ontwikkelen dankzij collegiale en sociale steun zorgt voor minder psychosociale belasting en het gevoel van een veilige werkomgeving.

Winst

  • Alle medewerkers van de HBM voelen zich inmiddels verantwoordelijk voor het proces naar een hechte werkgemeenschap
  • De rust is grotendeels wedergekeerd
  • Gelijke(re) kansen voor leerlingen door het thuiswerkvrije concept
  • De leerlingenaantallen lopen op
  • Medewerkers zijn weer gepassioneerd over hun werk 

Stappen

  • De weg naar de sociaal veilige werkgemeenschap is bij het HBM vooral in gezamenlijkheid genomen in plaats van dat het top down werd besloten. De ideeën voor een ander pedagogisch klimaat, de Thuiswerkvrije school en het onderling consulteren kwamen vanuit de teams zelf waardoor er direct een breed draagvlak was
  • Het traject tot verandering van het pedagogische klimaat werd een jaar lang door een extern bureau begeleid
  • Vrij snel daarna wist het team van het de HBM de school om te vormen tot een Thuiswerkvrije school, zodat ze meer zicht hadden op de ontwikkeling van de leerlingen
  • Het onderling consulteren werd eerst door de directie en teamleiders strak ingekaderd en stap voor stap zijn die kaders losgelaten waardoor het zich op een natuurlijke manier verder kon ontwikkelen. Daardoor voelen alle medewerkers, van docenten tot ondersteunend personeel, zich eigenaar van het proces en verantwoordelijk voor het in standhouden van de hechte samenwerking en consultaties
  • Het is een continu proces, dat levend wordt gehouden en in goede banen wordt geleid door structureel bij elke medewerker te inventariseren wat hun leervraag of ontwikkelingsdoel is en daar een collega aan te koppelen.
  • Vervolgens worden de doelstellingen geëvalueerd en het proces wordt scherp gemonitord. De hechte werkgemeenschap die gezamenlijk is gecreëerd, zorgt ervoor dat de medewerkers weer met elkaar praten in plaats van over elkaar

Tips

  • Wie het weet, mag het zeggen. Breng het proces met elkaar op gang en zorg dat het breed wordt gedragen, zowel door onderwijzend als ondersteunend personeel
  • Zet de deuren open zodat je gemakkelijk bij elkaar naar binnen kunt lopen
  • Maak duidelijk dat je je met zijn allen aan de afspraken moet houden. Als je het niet voor jezelf doet, doe het dan voor je collega die er wel baat bij heeft
  • Een baan is geen gevangenis. Geef mensen de ruimte om aan te geven dat het proces niet bij hen past. Als ze niet willen meewerken aan een hechte werkgemeenschap, kunnen ze hun weg elders vervolgen en als ze niet kunnen, biedt dan hulp
  • Deel elke stap die je maakt in het proces en geef iedereen inspraak. Daarna kun je het stap voor stap verdiepen
  • Sla geen mensen over en geef aandacht aan de stem van de minderheid. Een andere mening kan een waardevolle bijdrage aan de oplossing blijken te zijn
  • Ga in je enthousiasme niet te snel en wees bereid om je af te laten remmen door mensen die het niet bij kunnen benen
  • Bekijk het proces breed en maak ook ruimte voor kunstmatige ingrepen, zoals het aanpassen van Magister zodat iedereen binnen een sectie de resultaten van de leerlingen kan bekijken
  • Wees voorbereid op een continu proces, bouw evaluatie en monitoring structureel in zodat het niet verwatert
  • Selecteer en train ook nieuwe collega’s zodat zij meekomen in de nieuwe cultuur
  • Betrek MR en bestuur in het proces door hen gestructureerd te updaten
  • Maak leden van de MR ook onderdeel van de werkgroepen zodat de lijnen kort blijven
  • Zorg dat het geen papieren tijger wordt. Laat het leven in de praktijk

Meer informatie

Dit is een schoolvoorbeeld van Haemstede-Barger mavo, Heemstede

Wettelijke relevantie

De groei die het team op de Haemstede-Barger mavo heeft doorgemaakt, is een voorbeeld van een organisatieontwikkelproces dat uitgevoerd zou kunnen worden als verbetermaatregel in het kader van beleid gericht op het terugdringen van psychosociale arbeidsbelasting (Arbowet art. 3.2). Duidelijk is dat de opbrengst verder gaat dan het voorkomen van gezondheidsproblemen, de intrinsieke waarde die werk kan hebben wordt in het team weer gevoeld.

 

Er zijn nog geen reacties gegeven op dit schoolvoorbeeld.

Reageer op dit schoolvoorbeeld